किताब

विक्रम सुब्बा


अब एउटा नयाँ किताब लेखिँदैछ
मानिसहरू भन्दैछन् –
किताबको कुनै पनि अध्यायमा
राजाका जुँगावाला टोपीले शिर उठाउँने छैन
रानीका कुटील मुस्कान कतै पोतिने छैन
युवराजका कामुक ठट्टाहरूको विवरण हुने छैन
युवराज्ञीका शिरमा दैवी शक्तीको ताज हुने छैन
के के होला त त्यो किताबमा ?

किताबको कुनै पनि खण्डमा
पार्टीका अड्डाहरू
कसैका टाँगन घोडा बाँध्ने अस्तवल हुने छैन
मन्त्रालयका नयाँ कुर्सीमा
पुरानो कालो छाँयाले जागिर खाने छैन
व्यापारीको बगैँचाका झ्याङहरूमा
वेभिचारका सन्तानजस्ता फलफुल फल्ने छैन
कुनै पनि सिल्लीले संसदको माइकबाट विष फुक्ने छैन
सिंहदरवारका फायलहरूको सुरक्षाका निम्ती
कुनै बन्दुकेको राइफल भर्ति हुने छैन
के के होला त त्यो किताबमा ?

किताबको कुनै पनि दफामा
महिलाका स्वच्छन्द आँखा थुन्ने जेल उभिने छैन
रैथाने मानिसको किपटका पर्खालबाट ढुंगाहरू थुतेर
कसैको पुराण वाचन गर्ने आशन निर्माण हुने छैन
स्वदेश गानका धुनहरूको बाढी चल्दा
अपहेलित-दलितहरूको ढुकढुकीलाई पहिरोले तान्ने छैन
मधेसको बगैँचाबाट निस्किरहेका सुगंधहरूलाई कसैले
देसद्रोही कुर्ता र अनागरिक सुरुवाल पहिर्याेउँने छैन
कर्णालीको नौरंगे डाँफेलाई फसाउँने ढोडिया हुने छैन
के के होला त त्यो किताबमा ?

किताबको कुनै पनि हरफमा
लिम्बुवानको कञ्चनजंघालाई कैद गर्ने पिंजरा हुने छैन
खम्बुवानको अरुणलाई छेक्ने पहरा हुने छैन
तमुवान र मगरातलाई बगाउँने गण्डकी हुने छैन
थारुहट र तामाङसालिङको निधारमा कालो वादल हुने छैन
झुप्राका छानाहरू उडाउँने वतासको तुफान हुने छैन
खलंगातिर झरिरहेको बहुमुल्य जडीबुटी
कुनै कथाको घाइते पात्र हुने छैन
तराइका अन्न, चण्डालका लोकगीतको गेडा हुने छैन
के के होला त त्यो किताबमा ?

किताबको कुनै पनि अनुसूचिमा
मानिसको मुटु-कलेजो भेदन गर्ने तीर हुने छैन
छोरी-बुहारीको अस्मितालाई मुडाझैँ चिर्ने खञ्जहर हुने छैन
किसानको खेत थारो बस्ने मौसम हुने छैन
मजदुरका हातहरूलाई तुरुङ ठोक्ने शान्ति हुने छैन
विद्यार्थीका पठन-पाठन रोक्ने घडी घुम्ने छैन
गायकको गीत गाउँदा कुनै हुकुमी ताल बज्ने छैन
कविहरूका अराजक उडानलाई बाँध्ने संहिता हुने छैन
स्वर्गजस्तो यो मेरो मुलुकमा
राक्षस उत्पादन गर्ने कारखाना हुने छैन
अब तिमी नै भन,
के के होला त त्यो किताबमा ?